Kora Key en haar jongere broertje Jan zijn nog maar 13 en 7 jaar oud als hun vader in Oegstgeest wordt opgepakt door de Nazi’s. De dag van zijn arrestatie is ook de laatste dag dat ze hem zien, want een paar weken later wordt de verzetsman doodgeschoten in kamp Amersfoort. Aanstaande zondag is dat precies 75 jaar geleden en dus gaan broer en zus samen naar de herdenking.
De in Leiden geboren verzetsman Jacob Key wordt op 19 januari 1945 gearresteerd door de Duitse bezetter. “Het moment dat hij die dag de deur uitrende staat me nog helder voor de geest”, zegt Jan Key. “De telefoon ging, kort gesprek, hoed op, das om weg was hij. Daarna heb ik hem nooit meer gezien.”
Zijn zus Kora Key was met haar 13 jaar wat ouder en herinnert zich dat hij na dat telefoontje naar een huis ging waar de Duitsers al op hem zaten te wachten. “Niet lang daarna hoorden we dat hij gevangen zat in het Oranjehotel in Scheveningen.”
Mislukte aanslag op Rauter
In de nacht van 6 op 7 maart stuit een verzetsgroep in de buurt van de Woeste Hoeve op de Veluwe bij toeval op de auto van SS-officier Hanns Rauter. Hij was hoofdverantwoordelijke voor de vervolging en onderdrukking van het Nederlandse verzet en medeverantwoordelijke voor de deportatie van de Nederlandse Joden. De auto wordt beschoten en Rauter raakt bij de aanslag gewond. De Duitsers nemen daarna wraak door in totaal 263 mensen te executeren.
Van hen worden er 49 doodgeschoten in concentratiekamp Amersfoort. 26 van hen kwamen uit Den Haag en vier uit Leiden, waaronder dus de 43-jarige Jacob Key. Pas na de bevrijding hoort het gezin Key in Oegstgeest wat er met Jacob is gebeurd. De dood van hun vader heeft een grote impact op het gezin. “Het was echt een nare tijd”, zegt Kora. “Want onze moeder was totaal ontredderd.”
‘Blijven herdenken’
Zowel Kora als Jan vinden het heel goed dat kamp Amersfoort de dood van de 49 mannen herdenkt. “Voor kinderen en kleinkinderen is het heel belangrijk dat ze weten wat er 75 jaar geleden gebeurd is”, zegt Jan. Hij vindt het niet moeilijk om zondag naar de herdenking te gaan. “Ik heb het wel verwerkt, maar het blijft emotioneel.”
