Lakenhal verwerft ‘De schilder in zijn werkplaats’ van Gerrit Dou

Met steun van de Vereniging van Belangstellenden in Museum De Lakenhal (VBL) en dankzij een schenking van Carla van Steijn (†), steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Themafonds 17de-eeuwse schilderkunst en haar Daan Cevat Fonds) en een particuliere schenking, is de collectie van Museum De Lakenhal verrijkt met het werk De schilder in zijn werkplaats, ca. 1632 van Gerrit Dou. Dou was de allereerste leerling van Rembrandt. Deze bijzondere aankoop toont de invloed van zijn leermeester, maar getuigt ook al van Dou’s unieke, eigen talent. Het schilderij hangt momenteel in de succesvolle tentoonstelling Jonge Rembrandt – Rising Star, die nog tot en met 9 februari te zien is in Museum De Lakenhal in Leiden.

Haro Schultz van Haegen, voorzitter van de vriendenvereniging VBL: “De vriendenvereniging van Museum De Lakenhal is zeer verheugd met deze aankoop. Deze jonge Dou past uitstekend in de collectie van het museum, en laat ook nog eens goed zien dat Leiden zo’n broeinest is geweest van kwaliteit en vindingrijkheid. We zijn er dan ook trots op dat we er samen met andere schenkers voor kunnen zorgen dat dit schilderij blijvend in Leiden te zien zal zijn.”

Fusien Bijl de Vroe, directeur van de Vereniging Rembrandt, sluit zich hier bij aan: “Dit werk, waarin niet alleen de aanzetten van Dou’s uitzonderlijke meesterschap zijn te zien, maar ook de lessen van zijn wereldberoemde leermeester, is nergens beter op zijn plek dan in Museum De Lakenhal. Dat deze aankoop volledig is gefinancierd met private giften, onderstreept nog maar eens hoe belangrijk particuliere betrokkenheid is bij de versterking van ons gezamenlijk kunstbezit.”

Grondlegger Leidse fijnschilderkunst
Gerrit Dou ging in 1628 als 15-jarige in de leer bij de toen pas 22-jarige Rembrandt. Terwijl hij in het atelier van de volop experimenterende Rembrandt werkte, ontwikkelde hij meteen al een eigen artistieke identiteit. Toen zijn leermeester zich vier jaar later in Amsterdam vestigde en daar een steeds vlottere verftechniek ontwikkelde, ging Dou zich in Leiden juist toeleggen op virtuoze, uiterst precies geschilderde kabinetstukjes met veel aandacht voor stofuitdrukking. Hiermee oogstte hij een ongekend succes: de Leidse fijnschilderkunst was geboren.

Dou en Rembrandt
De schilder in zijn werkplaats is mogelijk het eerste werk dat Dou als zelfstandige schilder afleverde. Het onderwerp ontleende Dou aan het gelijknamige werk van Rembrandt uit 1628 (Museum of Fine Arts, Boston). Hoewel een vroeg werk, illustreert deze aankoop voluit de technische en artistieke capaciteiten van Dou als fijnschilder. Het werk laat zien hoe hij net zoals Rembrandt al vroeg een kenmerkend zelfbewustzijn ontwikkelde, als onafhankelijke schilder. Juist die eigenzinnige ontwikkelingen worden belicht in de tentoonstelling Jonge Rembrandt – Rising Star.

Collectie Museum De Lakenhal
Museum De Lakenhal bezit een uitgebreide collectie vroeg 17e-eeuwse Leidse meesters, waaronder werk van Rembrandt en van fijnschilders zoals Frans van Mieris en Gabriël Metsu. Voor het eerst wordt daar nu een schilderij van Gerrit Dou aan toegevoegd. De schilder in zijn werkplaats is momenteel te zien in Museum De Lakenhal en maakt vanaf 27 februari onderdeel uit van de Rembrandttentoonstelling in het Ashmolean Museum in Oxford. Daarna keert het werk terug naar Leiden, waar het een vaste plek krijgt in de collectiepresentatie rond Rembrandt en de Leidse fijnschilders.