De economie, ook in Leiden, trekt weer aan. De bedrijvigheid groeit. Goed nieuws én slecht nieuws. Slecht voor initiatieven die gebruik maakten van de gaten die de crisis sloeg; die bijvoorbeeld braakliggende bouwpercelen konden gebruiken voor mooie experimenten met grondgebruik. Vrij Groen is zo’n initiatief, onder de paraplu van de Ideewinkel.
Vrij Groen
Projectleider Anne Marie van Dam van de biodiversiteitstuin Vrij Groen moet zich, met alle vrijwilligers, haast wel een stadsnomade voelen. In 2010 begonnen op een braakliggende bouwvlek vlakbij Naturalis moest in 2012/2013 alweer worden uitgeweken naar Oegstgeest. Ook daar moest men weg; in 2017 is een onderkomen gevonden aan de Ommedijkseweg, grenzend aan het nieuw aan te leggen knooppunt A44/Rijnland Route. Ook degene zónder groene vingers zal begrijpen dat keer op keer verkassen niet goed is voor planten, nog afgezien van het iedere keer weer opnieuw moeten inrichten en planrijp maken van grond.
Permanent
Vrij Groen zoekt dus een permanente oplossing: een terrein van “minimaal 2500 m2” en “zichtbaar vanaf de weg, want anders vinden mensen ons niet”. En het gaat juist om die ontmoeting met mensen en van mensen met tuinbouw. Vrij Groen heeft een bloemen- en een fruittuin, een groentetuin en een succesnummer in de vorm van een kerstbomenasiel. Dat succes drukt nu zwaar op de kleine oppervlakte aan de Ommedijkseweg die Vrij Groen nu kan gebruiken. Maar aan het andere einde van de Rijnland Route zou weleens een oplossing te vinden kunnen zijn. “We zijn met de gemeente in gesprek, nog pril, over een mogelijke locatie aan de Vlietweg”. Overigens zou ook het gebied dat binnenkort wordt bepaald door de Rijnland Route en de buitengrens van de Stevenshof een optie kunnen (moeten?) zijn; zichtbaar, permanent, groot en een (deel)compensatie voor de weg.
Stadstuinders
Het zou mooi zijn als initiatieven als Vrij Groen serieuzer zouden worden genomen, serieuzer dan ‘tijdelijke gebruiker totdat ‘iets belangrijkers’ opduikt’. Het bezig zijn met kleinschalige, bewustzijn vergrotende initiatieven is meer. Neem bijvoorbeeld het plan om, samen met Stadstuinderij Het Zoete Land, in het nieuw in te richten plantsoen in de Zeeheldenbuurt een stadstuinderij speciaal voor de Voedselbank te beginnen. Daarmee wordt het aanbod van de Voedselbank aangevuld met verse groenten. Maar wel eerst de grond onderzoeken op vervuiling.
Mondiaal
Dergelijke plannen passen in “mondiale duurzaamheidsdoelen” maar worden lokaal uitgevoerd. En juist die stap is er een die Ideewinkel bepleit: dóen, maar wel in perspectief. Dan blijkt er maandagavond tijdens het Ideecafé – óók Ideewinkel-project – een hele rij ideeën te bestaan. Analoog aan de Voedselbank, waar voedsel wordt herverdeeld van plaatsen waar een overschot is naar plekken waar een tekort bestaat, wordt gewerkt aan een Energiebank. Inderdaad, doneer overschietende (opgewekte) energie. Het past netjes in een toekomst waarin heel veel kleinschalige en gedecentraliseerde oplossingen centraal staan in plaats van gecentraliseerde massaproductie.
Filosofie
En ook dat is iets wat je bij Ideewinkel kunt vinden: een lees- en discussiegroep Filosofie van de Duurzaamheid. Niet bedoeld om anderen de les te lezen of adviezen te geven, maar wel een plek waar mensen die het leuk vinden boeken als deze te lezen met elkaar in gesprek kunnen gaan. Lezen en discussiëren zal ongetwijfeld niet iedereen direct aanspreken, maar voor wie zich wél hierin interesseert, is er dus ook een optie voorhanden.
Paraplu
Dat is Ideewinkel vooral: een paraplu waaronder projecten kunnen worden aangehaakt. Ideewinkel biedt, als een soort servicepunt, dan een juridische rechtspersoon die subsidies kan aanvragen, toegang tot een netwerk, en gebruikmaking van ervaring. Het is overigens ook een club die nog steeds hulp, financiering en ideeën kan gebruiken.
Acties
Ideecafé is ook een plaats waar informatie wordt gedeeld. Voor wie zich erdoor aangesproken voelt: op 21 december vertrekken 70 mensen naar Griekenland om 1000 vluchtelingen op te halen We gaan ze halen. Symbolisch, want de bedoeling is vooral de aandacht vast te houden voor de mensonterende omstandigheden waaronder vluchtelingen op de eilanden leven “zijn we dat gewoon gaan vinden?!”. Of een discussie met film op 14 december in De Ontsporing (Bielsenstraat 1b in Leiden) over klimaatactie: Code Rood, wat kun je doen?
Smaken
Zoals gezegd: niet iedereen zal zich tot alle initiatieven aangesproken voelen of bij betrokken willen zijn. Maar wat Ideewinkel en Ideecafé wel duidelijk maken, is dat er zat smaken zijn om uit te kiezen. En is jouw smaak er niet bij, dan is het ‘nóg niet bij’ want neem initiatief en doe. De eerstvolgende bijeenkomst is 21 januari (2019).
