Het is écht koud buiten met natte sneeuw als ik de deur van eet-, drink- en kunstlokaal Vooraf & Toe aan de Botermarkt openduw. Oh, wat is het aangenaam warm binnen en druk ook! Alle tafeltjes zijn bezet met lunchende mensen. Ik blijf even staan wachten op Hadi Abdi, de eigenaar met wie ik een afspraak heb en kijk naar het achterhoofd van Aad van der Luit, die in weer en wind zijn koffie nuttigt op het buitenterras onder de markies, zo kan het natuurlijk ook maar ik vraag me af hoe Aad dat, ondanks de terrasverwarming, volhoudt en prefereer zelf toch de warmte binnen!
Hadi is druk bezig met iets wat ik even nader moet bekijken voordat ik het begrijp. Hij helpt een dame waarvan de rits van haar behaaglijk dikke mantel is vastgelopen in de voering door te snel optrekken. Behendig, alsof dit dagelijks voorkomt, haalt Hadi de runner van de rits voorzichtig heen en weer en plots kan de rits weer normaal omhoog.
De dame bedankt Hadi hartelijk maar hij wuift het weg terwijl hij de tafel waar zij aan zat met rappe bewegingen afruimt en mij wenkt. Terwijl hij zijn volle dienblad naar achter brengt, zie ik hem mensen groetten, hier en daar vragen of het smaakt, een peper- en zoutstel aangeven, een stoel rechtzetten, een leeg glas erbij op zijn blad zetten en met zijn ogen zijn medewerkers volgen. Een mannelijke multitasker, denk ik grijnzend, daar zijn er niet veel van.
Vooraf & Toe
“Iedereen komt hier,” zegt Hadi blij als ik hem vraag waaruit het publiek van zijn zaak bestaat. Van burgemeester tot en met marktkooplieden, iedereen kun je aantreffen achter de bekende, groene retrostijl, koppen koffie of aan een lekker broodje. En iedereen is ook tevreden over deze Leidse ‘Place to be’. Ik pluk zomaar wat reviews van internet: “Heerlijk tentje met vriendelijke bediening en buiten verwarming voor terras,” “Perfecte koffie gecombineerd met excellente service,” “Leuk tentje om thee of koffie te doen,” “Fijn ook dat ze een kleine ruimte hebben waar je meer privacy hebt,” “Echt lekkere koffie met altijd een lekker koekje,” “Ook de lunchgerechten zijn heel goed,” “De gerechten worden mooi gepresenteerd. Én de bediening is altijd heel vriendelijk.”
Vooraf & Toe scoort dus hoge punten als het gaat om beoordelingen via internet van toeristen en dagjesmensen. Een ding komt flink naar voren en dat is de vriendelijke bediening. Als ik Hadi zo aan het werk zie, is de man ook één en al glimlach maar daar alleen redt je het niet mee. Het zijn de persoonlijke dingen, het even gedag zeggen, een shopper van de grond pakken en aanreiken, een prettige voortzetting van de dag wensen bij vertrek. En dát is wat hier gebeurt. Emotie en aandacht gecombineerd met een hoge kwaliteit eten en drinken, hoog tijd om eens met Hadi van gedachten te wisselen.
Hadi
Alweer zeventien jaar zijn hij en zijn vrouw Claudine eigenaar van deze overbekende lunchroom waar de vroege vogels onder de kunstenaars, politici en andere Leidenaren al vanaf 7.30 uur samenkomen om te genieten van een kop koffie in de huiselijke sfeer en het ontwaken van onze stad.
Ook binnen valt er vaak en veel te genieten want Vooraf & Toe stelt zijn wanden gratis beschikbaar voor exposities. Een lange rij van schilders en fotografen hebben in de afgelopen jaren hun werken tentoongesteld. Daardoor kregen sommigen nog meer bekendheid dan zij al hadden en anderen werden door de bezoekers ‘ontdekt’. Er wordt ook tijd ingeruimd om poëzie voor te dragen door dichters, boeken worden er gelanceerd, jubilea worden gevierd. Bij Vooraf & Toe is bijna alles mogelijk.
Tot zijn 19e woonde hij in zijn geboorteland Iran. Hij woonde een jaar met, inmiddels zijn vrouw Claudine in Frankrijk, met de kinderen er al bij in Bolivia en later in het Spaanse Valencia om uiteindelijk met het hele gezin in Nederland neer te strijken. Al sinds 1984 woont Hadi in Leiden, waardoor hij goed weet hoe Leiden in elkaar zit en zich hier 100% inwoner voelt.
In de Professorenwijk had hij zijn eerste adres en nu woont hij alweer jaren in hartje centrum met zijn vrouw en de drie dochters: Elisa, Sofia en Julie. Zij steken soms ook een handje uit in de zaak.
Schelen de marktdagen veel met andere?
Hadi heeft al diverse Leidse gemeentebesturen zien komen en gaan, kent veel bestuursleden, marktkooplieden, handhavers en politiefunctionarissen en niet allemaal omdat zij óók van zijn gevarieerde kaart bestellen. Het gaat soms stroef, markt en horeca, en dat vindt hij erg jammer. Hij kijkt me aan met van die ronde bruine ogen en zegt: “Francine, soms lijkt het wel alsof niemand door heeft dat de horeca en de markt elkaar gewoon nodig hebben!”
Hadi heeft gelijk met zijn stelling dat de markt niet veel aantrekkingskracht zou hebben zonder de horeca en andersom. Vrijwel elke Leidenaar en inmiddels ook veel toeristen weten hoe heerlijk het is om met iets lekkers voor je neus te kijken naar al het leven waardoor ons centrum zo bruist. En dan óók nog met je boodschappen thuiskomen, waarom moet dat met regelmaat van die discussies over ruimte, meubilair en elkaar hinderende bedrijvigheid opleveren? Hadi vind het niet nodig. Hij leeft en laat leven.
Gek op Leiden
Hij is heel positief over Leiden. Hij vindt het ronduit een prachtige stad en daarom woont hij er graag. Hij ervaart het centrum bruisender dan tien jaar geleden en vergelijkt Leiden zelfs met een kermis. “We hebben hier heel veel mooie historie maar ook goede horeca en dat werkt als een kermis. De ‘trek’ naar de stad is om die reden nu beter dan het ooit is geweest! En ik heb de mooiste zaak,” zegt hij trots rondkijkend.
Het nare van Leiden
Van zijn bezoekers verneemt hij toch nog met regelmaat dat het parkeren in Leiden voor veel mensen van buiten Leiden toch nog wel problemen oplevert. Het fantastische parkeerplan wenst niet iedereen te gebruiken voor een snelle lunch. Met openbaar vervoer komen en gaan, ligt ook niet zo simpel want waar wordt je, naast internet waar niet iedereen goed mee om kan gaan, goed geïnformeerd? De dichtstbijzijnde informatiepost is het VVV bij het Centraal Station, meer heb je niet in Leiden, een ernstig tekort volgens Hadi.
Willem van Oranje herleeft!
Hij is even van ons tafeltje af geweest, want de show must go on, klanten willen bediend worden. Hij loopt snel rond, niets ontgaat hem en hij kan zijn medewerksters aansturen met zijn ogen. Hij zit genesteld in Leiden en runt zijn bedrijf als een gesmeerde machine. Ik ben benieuwd wat hij gaat zeggen als ik vraag wat hij zou gaan doen als dit morgen, inclusief de hele stad, zomaar verdwenen was. “Sjoh… nou ja… als ik weg moet, naar Valencia in Spanje dan maar. Daar ligt een stukje van mijn hart. Maar ken je de geschiedenis van Willem van Oranje? De redder des vaderlands? Nou, ik ging hem imiteren denk ik, ik zou Leiden redden!”
Motto en vrouwen op hakken
“Wie goed doet, goed ontmoet en begin daarmee bij jezelf,” is zijn motto en tevens advies. Hadi is een geboren optimist en streeft zoveel mogelijk een gezond leven en denken na. Dat is ook goed te merken aan het aanbod van Vooraf & Toe. het is allemaal enorm lekker maar vooral verantwoord voedsel. Van hapjes voor die vroege vogels tot wat vollere borden wat later op de dag, lees de kaart maar eens door.
Wat vrouwen op hakken betreft, dat vindt hij prima.”Moeten ze helemaal zelf weten!” Er is één dag dat hij het wat exacter bekijkt en dat is tijdens de jaarlijkse stilettorace op de Botermarkt. Dat vind hij echt geinig. “En dat die dan ook nog eens gewonnen is door een knul, haha!”
Als ik weer vertrek, zegt Hadi ineens; “Horeca is een verwachting. Mensen consumeren en maken contact met elkaar of lezen alleen de krant. Allemaal op mijn terras. Iemand staat ervoor open of niet, dat ligt aan de behoefte. Krantje open, krantje dicht, signaleren, reactie op actie, begrijp je?”
En of ik hem begrijp! En alle mensen die dag in dag uit naar Vooraf & Toe komen begrijpen het ook. Het is een leuk, fijn Leids ontmoetingsplekje, niet alleen voor af en toe maar voor altijd!
Website: www.voorafentoe.nl
Facebook: www.facebook.com/voorafentoe
