Unieke stadskaart uit V&D-pand naar Lakenhal

Stedelijk Museum De Lakenhal heeft een zogenaamde ‘Grote Hagen’ stadskaart uit 1670 verworven. “Dergelijke kaarten waren een belangrijk statussymbool van een zelfbewuste stad in grote bloei”, zo laat De Lakenhal weten. De kaart werd verkocht via een veilinghuis in Hilversum. De Lakenhal moest er 5.200 euro voor neertellen. Kaartenverzamelaar en oud-wethouder John Steegh heeft De Lakenhal bij de aankoop geadviseerd.

Deze grote wandkaart van Leiden is gedrukt van twaalf koperen gravureplaten van Christiaan Hagen (1633-1695). Deze platen behoren tot de allereerste collectiestukken van het museum. Dat blijkt uit het inventarisnummer 2. Ze staan al genoemd in de eerste museumcatalogus van 1875-76. In veel steden zijn dit soort gravureplaten verloren gegaan. Ze zijn kwijtgeraakt, beschadigd of omgesmolten.

De kaart die  De Lakenhal nu heeft verworven komt uit de Leidse vestiging van het failliete warenhuis V&D. Daar hing het jarenlang in het La Place restaurant op de bovenste etage. Het museum is verguld met de kaart. Een zeventiende-eeuwse kleurenafdruk had de Lakenhal nog niet in de collectie en dat maakt de verwerving extra belangrijk.

Aan de randen van de Grote Hagen kaart staan afbeeldingen van de belangrijkste gebouwen van de stad Leiden in de zeventiende eeuw. Daaronder ook de Lakenhal uit 1640, waarin het museum sinds 1874 is gevestigd. Ook de Hooglandse Kerk, de Pieterskerk, de Marekerk, de burcht en de universiteit met de hortus zijn afgebeeld.

Naast de Grote Hagen die De Lakenhal nu heeft aangekocht, bestaat er ook een kleine stadskaart van Hagen. Ook van de ‘Kleeine Hagen’ heeft het museum de gravureplaten in de collectie. En een afdruk uit 1675.

Mogelijk had Leiden ooit al eens een Grote Hagen stadskaart. In de Lakenhal is de zogenaamde ‘Rijnland kaart’ te bewonderen. Deze kaart werd in 1882 door het museum als geschenk aanvaard van het Hoogheemraadschap van Rijnland. In de notulen van 9 december 1882 wordt melding gemaakt van een ruil. Er staat: “3e. Kaart van het Hoogheemraadschap van Rijnland met vergulden lijst ter vergoeding voor de Kaart van Leiden ao 1670, die de stad aan genoemd Hoogheemraadschap had geschonken.” Het betreft waarschijnlijk de kaart uit 1670 die te vinden is in het online archief van het Hoogheemraadschap. Conservator kunstnijverheid Prosper de Jong zal het onderzoek naar de link tussen de kaarten voortzetten.