Lex Lesgever, de man die vanavond de herdenkingsrede uitsprak tijdens de bijeenkomst ter gelegenheid van de Dodenherdenking in de Marekerk, pleitte er aan het einde van zijn rede voor de herdenking op 4 mei terug te brengen naar de basis. Geen brede herdenking voor allen die sinds de Tweede Wereldoorlog vielen in het belang van het koninkrijk, maar een herdenking die zich richt op de slachtoffers van de Duitse bezetter in W.O.II en hun nabestaanden. “Gun die andere slachtoffers hun eigen herdenking op een andere dag,” aldus Lesgever.
Audiofragment: De bijeenkomst in de Marekerk werd vanavond door Sleutelstad FM integraal uitgezonden op de radio.
Het openingswoord was van burgemeester Lenferink. “De geschiedenis herhaalt zich nooit, je moet altijd zelf nieuwe afwegingen maken,” zo citeerde hij onder meer de Leidse historicus B.W. Schapers. Na het zingen van het Wilhelmus volgde de jaarlijkse stille tocht naar het Vrijheidsmonument bij Molen de Valk waar gemeentebestuur en talloze organisaties uit Leiden een krans legden.
14 reacties
-
Greetje van Gruting op
-
eric vtg op
-
Stefan op
-
Jan Pieters op
-
Hans van Schaik op
-
Jan Pieters op
-
Willem Schuyt op
-
eric vtg op
-
Greetje van Gruting op
-
eric vtg op
-
R. Dentener op
-
Hans van Schaik op
-
een Leids burger op
-
eric vtg op
Op dit moment werken we hard aan de lancering van een nieuwe website. Daarom is het tot vrijdag 20 maart 17:00 niet mogelijk om te reageren op berichten. Op onze nieuwe site voorzien we uiteraard weer in de mogelijkheid om te reageren, kijk daarvoor vanaf vrijdagmiddag 17:00 op Sleutelstad.nl. Tot dan!Compliment Chris, voor deze eerste radioregistratie van de Leidse dodenherdenking!
Jammer dat de heer Lesgever de tijdens WO II in Nederlands-Indië/Indonesië en elders (denk aan Birma) omgekomen Nederlanders van de Dodenherdenking wil uitsluiten.
Er was één Tweede Wereldoorlog, en die speelde zich voor een belangrijk deel in Azië af. De Nederlandse burgers en soldaten die aldaar zijn gevallen, verdienen onze aandacht op 4 mei.
Ik vind het eerlijk gezegd misplaatst dat de heer Lesgever tijdens een Dodenherdenking een dergelijke mening ventileert. Doe het voor- of achteraf, maar niet tijdens een herdenking waarbij mogelijk ook Indië-overlevenden of nabestaanden van slachtoffers die in Indië zijn gevallen aanwezig zijn. De heer Lesgever stelt min of meer: jullie horen niet bij deze herdenking.
Met de heer Lesgever ben ik het er wel mee eens dat het goed is om naar de basis terug te gaan: het herdenken van de Nederlandse slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Nederlans Indie maakte deel uit van het Nederlands koninkrijk, wat daar gebeurd is kan dus prima binnen herdacht worden binnen het kader van Lesgever. Als je het hele praatje beluisterd hoor je trouwens dat het hem vooral ging om dat we niet naar het herdenken van daders (Duitsers) of naar het herdenken van Palestijnen (zoals men in Hilversum dit jaar van plan was) toe moeten willen. Daar kan ik me volledig in vinden.
Wat mij vooral tegenstaat is het uitgesproken christelijke karakter van de herdenking. Een herdenking zou voor iedereen laagdrempelig moeten zijn en dus openbaar van karakter moeten zijn. Helemaal als de grootste slachtoffer groep juist geen christenen zijn…
Het is maar wat je wilt met de herdenking.
Ik ben opgevoed met de idee: We herdenken want zoiets mag niet weer gebeuren; "dat nooit weer". Dat vraagt een brede invulling, waaraan ook Duitsers en Japanners zouden kunnen deelnemen. Ik vind dat nog steeds heel zinvol.
Intussen treedt er een verschuiving op. Meer en meer wordt het een "slachtofferherdenking" Persoonlijk heb ik daar niets mee, hoewel ik wel in het Jappenkamp gezeten heb, en mijn vader er blijvend letsel aan over heeft gehouden. Dat wil niet zeggen dat ik het me niet levendig kan voorstellen dat anderen wel behoefte hebben aan het herdenken van de slachtoffers.
Ik voel me niet meer aangesproken door de huidige herdenking die van beide wat is. Ik herdenk wel als het me uitkomt. (op mijn vaders’ verjaardag als dat zo uitkomt).
Een zeer kwalijke keuze van de 85 jarige Joodse heer Lesgever! Zoals anderen reeds aangaven: de tweede wereldoorlog was niet alleen een Jodenvervolging oorlog, maar een oorlog waar dankzij de oorlogsverklaring aan Japan door Koningin Wilhelmina van het hele koninkrijk, dus inclusief Nederlands Indië.
Mogelijk een ernstig gebrek aan kennis van de heer Lesgever!
Het is onbegrijpelijk dat deze man een platform heeft gekregen om zijn onjuiste mening te ventileren.
Zelf ben ik in Nederlands Indië geboren en heb de Joodse gevoelens van zeer nabij meegemaakt.
Ik ben mijn beide opa’s verloren door de jappen, ruimte aan Duitsers en Japanners bij de dodenherdenking op 4 mei wil ik ook niet geven, immers zij zijn de leed veroorzakers.
@ Hans
Ik vind het geen kwalijke keus van de heer Lesgever. Als de slachtoffers en hun nabestaanden het leed dat hen werd aangedaan willen herdenken, dan kan en wil ik daar niet intreden. Maar zo’n herdenking is niet mijn herdenking. Ik heb nu eenmaal heel andere herinneringen en ik hou er niet van stil te staan bij het onrecht dat me is aangedaan. Maar dat is voor iedereen verschillend.
Toch kan ik me een nationale herdenking voorstellen. Hoewel ‘herdenking’ dan misschien niet het juiste woord is.
Het lijkt me zinvol om collectief op enig moment in het jaar stil te staan bij het feit dat er verschrikkelijke dingen gebeurd zijn, en belangrijker nog dat mensen bereid en in staat zijn om elkaar verschrikkelijke dingen aan te doen. Als we dat kunnen tegengaan door alert te zijn, dan is me dat een lief ding waard.
De Japanners en Duitsers waren de ‘leed veroorzakers’, schrijf je. Alle Japanners?, alle Duitsers? (Ook Schindler, ook Von Stauffenberg?) En wat te zeggen van mijn vroegere Japanse buren (in de Merenwijk), die zich (plaatsvervangend) schamen voor wat het keizerrijk aangericht heeft, en met wie ik tot vandaag de dag goede contacten heb). Wat te zeggen van Duitsers die met afgrijzen terugdenken aan de Jodenvervolging. Zijn dat (velen hebben de oorlog niet eens meegemaakt) de ‘leedveroorzakers’?
Moet alles zwart-wit blijven? Duitse vader of moeder, dus: slecht! Japanse vader of moeder? "raus damit"! Helpt dat om dit soort verschrikkingen in de toekomst te voorkomen?
En wat te denken van de Nederlanders die het bezit van hun Joodse buren niet teruggaven. Waren dat Nederlanders, en dus "goed"?) Mogen hun nazaten wel aan de herdenking meedoen?
Ik blijf er bij. Het is maar wat je wilt herdenken, en – – – waarom.
Die hele discussie kan mij gestolen worden sinds naoorlogse beroepsslachtoffers, zoals Leon de Winter (jaargang 1954) en Herman Loonstein (1958), zich permanent gekwetst menen te moeten voelen en ongeveer iedereen die niet denken als zij van antisemitisme en bagatellisering van Nazi-misdaden beschuldigen.
@Jan Pieters: als je de Nederlandse slachtoffers herdenkt (het is de Dodenherdenking) die gedurende de Tweede Wereldoorlog zijn gevallen, hoef je geen antwoord te geven op de vele (terechte) vragen die je stelt.
Een Nationale Dodenherdenking is een Nationale Dodenherdenking.
Als een Duitser of Japanner of nazaat van een foute Nederlander op de Dam de Dodenherdenking wil bijwonen om de Nederlandse slachtoffers te gedenken, is er m.i. geen enkel beletsel om dat te doen.
Waar het hier om gaat is de vraag of de Dodenherdenking zich moet beperken tot de slachtoffers van het nazi régime, zoals de heer Lesgever heeft geopperd. Dat acht ik een klap in het gezicht van de slachtoffers die gedurende deze oorlog in Nederlands Indië en elders zijn gevallen. De Japanse bezetting heeft behoorlijk huisgehouden in onze voormalige kolonie: getalsmatig is daar ruim 5% van de bevolking omgekomen. In Nederland ruim 2%. Het gaat mij hier niet om de getallen, of wat erger dan wel minder erg is, want gruweldaden zijn en blijven gruweldaden, maar om de vraag of je de Nederlandse doden die buiten Europa zijn gevallen in de oorlog, buiten de Nationale Dodenherdenking moet houden, zoals de heer Lesgever dat graag ziet.
De heer Lesgever heeft vooral zijn belevenissen vanuit het perspectief van een 12-16 jarige jongen die zijn gehele familie verloor met ons willen delen. En dat speelde zich af in Nederland onder het Nazi-regime.
Dat daarbij niet nadrukkelijk over de situatie in Nederlands Indië werd gememoreerd ligt in dat kader dus ook niet voor de hand.
De heer Lesgever betrok bij zijn herdenking met name juist niet alleen de joden, maar ook de Roma’s, Sinti’s, homo’s en de verzetsstrijders.
Dat hij opriep om de nationale dodenherdenking op 4 mei exclusief voor de slachtoffers van de 2de WO te behouden is zijn mening. Een vrijheid van mening die ik niet graag zou willen beteugelen al helemaal niet als die komt van een ervaringsdeskundige!
De bredere context van de herdenking die al sinds decennia van uit het landelijk Nationaal Comité 4-5 mei wordt gehanteerd is regelmatig onderwerp van discussie.
Stichting Dodenherdenking Leiden probeert dmv sprekers jaarlijks een ander accent van de herdenking te belichten. Op http://www.dodenherdenkingleiden.nl ziet u hierover meer info.
Verder is daar ook de regelmatige opmerking over het ‘kerkelijk’ karakter van de herdenking.
Dat kenmerkt zich in Leiden uitsluitend door het zingen van bepaalde gezangen, waaronder ook het Wilhelmus die nu eenmaal vanuit de christelijke traditie een religieuze tekst hebben. En sommige tradities zijn te waardevol om overboord te gooien.
En ja, de bijeenkomst is in een kerk, simpel omdat het een gebouw is waar dit kan en een goed vertrekpunt is voor de Stille Tocht naar het herdenkingsmonument bij molen de Valk.
@Greetje: u heeft niet goed geluisterd naar de slotconclusie uit het betoog van de heer Lesgever. Over het persoonlijke verhaal van de heer Lesgever bestaat geen verschil van mening / discussie enz.
Stel dat de heer Lesgever in een jappenkamp had gezeten en vanuit die ervaring had opgeroepen om de herdenking te beperken tot de slachtoffers van de Japanse bezetting… U had het terecht te belachelijk voor woorden gevonden.
Uw conclusie "Dat hij opriep om de nationale dodenherdenking op 4 mei exclusief voor de slachtoffers van de 2de WO te behouden is zijn mening." is een onjuiste interpretatie van zijn oproep. De heer Lesgever wenst de herdenking voor te behouden aan de slachtoffers die zijn gevallen t.g.v. de bezetting door het nazi régime.
Dat is zijn goed recht, maar ik vind het misplaatst om dat tijdens de herdenkingsplechtigheid zelf naar buiten te brengen. Het is een klap in het gezicht van mensen die ook in Nederlands Indië omgekomen verwanten willen herdenken of stil willen staan bij de vele slachtoffers die zijn gevallen aan onze zijde in bijv. de slag in de Java Zee. Er zijn daar meer dan tweeduizend mariniers omgekomen en ook die slag was onderdeel van de Tweede Wereldoorlog, van de geallieerde inspanning. Laten wij ook die mannen gedenken op 4 mei.
Eric, ik denk dat het voor jongere generaties beter is de kwaliteit van het geschiedenisonderwijs te verbeteren dan tijdens zo’n jaarlijkse eendaagse Dodenherdenking aandacht te besteden aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Ik kom jongeren tegen die Adolf Hitler in de 19e eeuw plaatsen of zelfs verwarren met Napoleon.
Voor de herdenking van de Nederlandse slachtoffers van de oorlog in Zuidoost Azië is er een ander moment waaraan door Stichting Herdenking 15 augustus 1945 invulling wordt gegeven: http://goo.gl/wqNBOj
Die bredere context: het werd ook wel erg breed de laatste jaren door ook de gesneuvelden van vredesmissies, de politionele acties of Nieuw-Guinea bij zo’n dodenherdenking te willen betrekken. Zo bezien heeft de heer Lesgever misschien wel gelijk om terug te gaan naar de kern van de jaarlijkse Dodenherdenking op 4 mei.
eric vtg belicht ongeveer als enige wat dhr Lesgever mist.
Eric geeft een goede weergave van wat er gezegd is.
Diverse reacties hier lijken afkomstig van jongeren (minder dan 60 jr oud).
Greetje slaat de plank helemaal is in haar poging om de discussie een andere kant op te sturen.
Nogmaals: ik weet maar al te goed hoe er in Joodse kringen gedacht wordt (ik heb zelf een Joodse dochter !).
Laat ik de uitspraak van de heer Lesgever omdraaien:
Laten de Joden, Roma’s, Sinti’s, homo’s en verzetsstrijders hun eigen herdenking houden (gebeurt overigens al).
Maar tast de Nationale Dodenherdenking niet verder aan !
eric vtg verwoord zijn mening, die ik volledig ondersteun, beter dan ik kan doen. Mijn hartelijke dank hiervoor.
De opmerking van de heer Lesgever heeft mij zeer ernstig gekwetst!
De heer Lesgever geeft zelf aan dat hij als puber weinig narigheden heeft meegemaakt tijdens WOII, mogelijk heeft zijn standpunt als 85er vertroebeld door zijn verlies van zijn familie en daardoor verbitterd is geworden: zo "van dat is ons overkomen".
Zeer jammer en triest dat niemand hem van tevoren heeft gewezen wat zijn onterechte stelling teweeg heeft kunnen brengen bij de meer dan een half miljoen Indische Nederlanders!
Een triest gemis van de organisatie!
"voor allen die sinds de Tweede Wereldoorlog vielen in het belang van het koninkrijk""(Nederland)
Dat hoeft dus echt niet beperkt te blijven tot de duitse bezetting.Geen lesgeverspreek voor "eigen parochie" graag…..
@René Dentener: ik denk dat het een én én verhaal is. Goed onderwijs maakt het belang van een dergelijke Nationale Dodenherdenking alleen maar duidelijker.
Teruggaan naar de kern van de Nationale Dodenherdenking impliceert voor mij dat het de focus legt op allen (Nederlandse burgers én militairen) die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen ten gevolge van de Duitse en Japanse bezetting, en die zijn gevallen in de strijd tegen de Duitse en Japanse bezetter, waar dan ook ter wereld. In Polen, maar ook in Birma. Op de Noordzee, op de Javazee.
Veel Nederlanders – ook militairen – zijn na mei 1940 uitgeweken naar Nederlands-Indië. Als zij in Nederland waren gesneuveld, had de heer Lesgever hen wel willen herdenken, maar nu zij als onderdeel van diezelfde oorlog in Nederlands-Indië zijn gesneuveld niet?