De Leidse Rekenkamercommissie (RKC) heeft – vooruitlopend op de nieuwe raadsperiode – een onderzoek laten uitvoeren naar het functioneren van de nieuwe bestuurscultuur die in 2010 is ingevoerd. Het bestuursakkoord ‘Samen Leiden’ heeft gewerkt, zo concludeert de RKC. Afspraken zijn voor een groot deel nagekomen en de beoogde nieuwe politieke cultuur is goed van de grond gekomen. “De sfeer in de raad is aanmerkelijk verbeterd en er lijkt een meer open en vrijere besluitvorming in de raad plaats te vinden,” zo staat in de evaluatie van Samen Leiden. De Rekenkamercommissie denkt dat dit voor een belangrijk deel is te wijten aan de brede samenstelling van de coalitie en adviseert om dat feit na de verkiezingen mee te laten wegen bij de vorming van een nieuwe coalitie.
Audiofragment: RKC-voorzitter Rob van Lint over de evaluatie van het bestuursakkoord ‘Samen Leiden’.
Wat niet goed is gelukt, is het voorgenomen werken met scenario’s. Onderwerpen die in 2010 niet waren opgenomen in het beperkte collegeakkoord zouden bij voorkeur aan de raad worden voorgelegd met een aantal keuzemogelijkheden. Dat gebeurde slechts een enkele maal. De RKC adviseert de nieuwe gemeenteraad dan ook om er bij het nieuwe college op aan te dringen daar meer werk van te maken: “Het werken met scenario’s geeft de raad meer mogelijkheden om zaken af te wegen en keuzes te maken.”
Na de verkiezingen van 2010 werden onder leiding van D66 dat toen als grootste partij uit de (stem)bus kwam een beleids- en een bestuursakkoord opgesteld. In dat beleidsakkoord maakten de vier collegedragende partijen harde afsrpaken over 16 punten. Alle overige onderwerpen waren vrij. De afgelopen periode waren daarover wisselende geluiden te horen van de verschillende partijen in de Leidse raad. D66 vond die 16 punten nog rijkelijk veel en zou het wel aandurven om helemaal geen afspraken te maken bij de komende onderhandelingen, terwijl de VVD juist meer behoefte lijkt te hebben aan het vastleggen van zoveel mogelijk afspraken. De Rekenkamercommissie concludeert in de evaluatie dat het goed is om over een aantal essentiële beleidsopgaven afspraken te maken tussen de coalitiepartners: “Dat bevordert de helderheid over waar men aan gebonden is en waar vrije ruimte is.” Dat geldt niet alleen voor de partijen onderling, maar ook richting het ambtelijk apparaat is het goed om een bepaalde mate van duidelijkheid te scheppen.
Tenslotte concludeert de RKC dat cultuur wordt gemaakt door mensen. Om ervoor te zorgen dat leden van het nieuwe college goed met elkaar door een deur kunnen zou er al in een vroeg stadium aandacht moeten worden besteed aan het opstellen van het gewenste profiel van de te benoemen wethouders. Bijvoorbeeld een krachtige bestuurder, teamspeler, persoonlijke stijl passend in de Leidse cultuur. Alleen zo kan er een daadkrachtig team worden gevormd dat het volgende Leidse College vormt.
